Kudüs Kuşatma Altında ( 1 )
Sevgili dostlarım,
Bu hafta size Kudüs yazacağım. Kuşatma altındaki Kudüs'ü...
Bu hafta size Kudüs yazacağım. Kuşatma altındaki Kudüs'ü...
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1948 Martında Kudüs kuşatma altında idi. 100 bin Yahudi soğuktan titriyordu.
Yakacak hiç bir şey yoktu. Gaz yoktu. Kadınlar yemek pişirmek için DDT kullanıyorlardı.
1948 Martında Kudüs kuşatma altında idi. 100 bin Yahudi soğuktan titriyordu.
Yakacak hiç bir şey yoktu. Gaz yoktu. Kadınlar yemek pişirmek için DDT kullanıyorlardı.
Yiyecek ve su neredeyse tükenme noktasında idi. Stoklarda kalan un, ancak adam başına
300 gr. ekmek yapacak kadardı.
Şehir, kuru sebze, ve konserve ile dayanmaya çalışıyordu. Taze et ve sebze
tükenmiş durumda idi. Meyve süt yoktu. Bir yumurta bugünün parasıyla 15 lira idi...
Askerlere, günde, üzerine şurubu andıran cocozine adlı bir sıvı sürülmüş dört dilim ekmek,
bir kase çorba, bir kutu sardalye ile iki patates verilebiliyordu.
En iyi beslenen onlardı.
Sahil ile Kudüs arasındaki yol Araplar tarafından kapatılmıştı. Yol üstündeki 12 köyde üslenen Araplar,
Şehir, kuru sebze, ve konserve ile dayanmaya çalışıyordu. Taze et ve sebze
tükenmiş durumda idi. Meyve süt yoktu. Bir yumurta bugünün parasıyla 15 lira idi...
Askerlere, günde, üzerine şurubu andıran cocozine adlı bir sıvı sürülmüş dört dilim ekmek,
bir kase çorba, bir kutu sardalye ile iki patates verilebiliyordu.
En iyi beslenen onlardı.
Sahil ile Kudüs arasındaki yol Araplar tarafından kapatılmıştı. Yol üstündeki 12 köyde üslenen Araplar,
gözcülerin işareti ile yola iniyorlar ve gelen konvoyları vuruyorlardı..
Tek bir arabanın dahi geçmesi mümkün değildi.
Son yarma çabaları pek çok hayata mal olmuştu.. Umutsuzluk her yanı sarmıştı.
Araplar Kudüs'ü boğmak üzere idiler.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-Kudüs yolunu açmak için bir çare bulmak üzere toplanmış bulunuyoruz dedi Ben Gurion.
Ve devam etti:
-Üç Hayati merkezimiz var. Tel-Aviv, Hayfa ve Kudüs. Bunlardan birini kaybedersek yaşamaya devam edebiliriz.
Ancak bu Kudüs olmamalı. Ne pahasına olursa olsun Kudüs yolunu açmak gerek.
Bir plan yapıldı. Delicesine bir plan. Risk çok çok büyüktü.
-Kudüs yolunu açmak için bir çare bulmak üzere toplanmış bulunuyoruz dedi Ben Gurion.
Ve devam etti:
-Üç Hayati merkezimiz var. Tel-Aviv, Hayfa ve Kudüs. Bunlardan birini kaybedersek yaşamaya devam edebiliriz.
Ancak bu Kudüs olmamalı. Ne pahasına olursa olsun Kudüs yolunu açmak gerek.
Bir plan yapıldı. Delicesine bir plan. Risk çok çok büyüktü.
Nachshon harekatı yolun iki tarafındaki Arap köylerinin işgal edilerek
bir koridorun sistemli bir şekilde açılmasını öngörüyordu.
Her kez üstüne düşeni yapmak için kolları sıvadı.
Harekâtın komutanlığına Givati Tugayı Komutanı Simon Avidan getirildi.
Birliklerin çoğunu oluşturan gençlere gelince, eğitimden yeni çıkıyorlardı.
Binbaşı İsak Shadmi onları ilk gördüğünde bir izci oymağı sandı.
Küçük çıkınları ve çantalarıyla romantik bir geziye gidiyor gibiydiler.
bir koridorun sistemli bir şekilde açılmasını öngörüyordu.
Her kez üstüne düşeni yapmak için kolları sıvadı.
Harekâtın komutanlığına Givati Tugayı Komutanı Simon Avidan getirildi.
Birliklerin çoğunu oluşturan gençlere gelince, eğitimden yeni çıkıyorlardı.
Binbaşı İsak Shadmi onları ilk gördüğünde bir izci oymağı sandı.
Küçük çıkınları ve çantalarıyla romantik bir geziye gidiyor gibiydiler.
Binbaşı, on tüfek, dört makineli ve bu çocuklarla Kudüs yolunu açmak için nasıl saldırıya
geçeceğini düşününce ürpermekten kendini alamadı...
Simon Avidar şehrin beslenmesinden sorumlu olan kişileri topladı. Bütün gece
çalıştılar. Kudüs'ün ihtiyacı olan malzeme listesi korkunçtu. Üç bin ton malzemenin
tedarik edilip gönderilmesi gerekiyordu. Subaylar derhal Tel-Aviv'deki depolara yöneldiler.
Bütün kamu ve özel depolar mühürlendi. Simon Avidan kesin emir verdi:
"Kudüs konvoyu hareket etmeden bu depolardan bir gram mal bile çıkmayacak"
Bu erzakı taşımak için Simon Avidan ihtiyaç bulunan 300 ağır kamyonu bulması için İngiliz Ordusunun eski subaylarından
Bar Shemer'i görevlendirdi. Bar, Tel-Aviv'deki bütün nakliye şirketlerine baş vurdu. Ancak 150 kamyon tedarik
edebilmişti. Geri kalan 150 kamyonu nasıl bulduğunu daha sonra sorduklarında Bar;
Bu erzakı taşımak için Simon Avidan ihtiyaç bulunan 300 ağır kamyonu bulması için İngiliz Ordusunun eski subaylarından
Bar Shemer'i görevlendirdi. Bar, Tel-Aviv'deki bütün nakliye şirketlerine baş vurdu. Ancak 150 kamyon tedarik
edebilmişti. Geri kalan 150 kamyonu nasıl bulduğunu daha sonra sorduklarında Bar;
"askerlerimi kavşaklara diktim. İşimize yarayacak her kamyonu çevirdik ve silah zoruyla onları
toplanma yerine sevk ettik" diyecekti. 20-25 kamyon toplandığında Bar Shemer bunları derhal toplanma yeri olan
toplanma yerine sevk ettik" diyecekti. 20-25 kamyon toplandığında Bar Shemer bunları derhal toplanma yeri olan
eski İngiliz Kampı Kfar Blou'ya gönderiyordu. Şöförler isyan halinde idiler.
Bu işe katılmak istemiyorlardı. Tel -Aviv'de rahatları yerinde idi. Kimisinin karısı doğurmak üzereydi.
İşleri güçleri vardı. Yolun ne kadar tehlikeli olduğunu biliyorlardı.
Ancak Allah'tan çoğu, kamyonların sahibi idi ve ekmek teknelerini bırakmak istemiyorlardı.
Bu arada Kfar Blou'da şoför, yardımcı ve makinist toplam 1000 kadar insan toplanmıştı ve
bu da yeni bir yiyecek sorunu yaratıyordu. Bar Shemer Tel-Aviv'in en iyi lokantalarından birine koştu.
İçeri dalar dalmaz lokantanın sahibi Yechezkel Weinstein'e "Yahudi ulusunun size ihtiyacı var" dedi.
O akşam saat beşte Weinstein 1000 kişiye sıcak yemek dağıtıyordu.
İlk hedef yolun Kudüs'ten önceki son kilometrelerini denetleyen Arap köyü Castel idi. Komutan Uzi Narkis köyün girişine
ve çıkışına iki makineli bataryası yerleştirdi. Tam gece yarısı saldırıyı başlattı. Araplar neye uğradıklarını şaşırdılar.
Beklemiyorlardı. Haganah merkezideki vericiden bir saat sonra şu kelimeler döküldü:
"Haverim, Castel bizde"
Castel'i işgal eden müfrezenin görevi basitti. Bir daha Araplara pusu kurmakta yataklık etmemesi için
köyü silip süpürüp yok edecekti.
Bu sırada Tel-Aviv limanında (Şimdiki Namal) Nora isimli şilepten iğrenç çürümüş soğan kokusu dağılmakta ve
burunları kırmaktaydı. İngiliz gümrükçüler fazla dayanamadılar. Gümrük müfettişi "boşaltın" emrini verdi.
Bir sürü dok işçisi gemiye karıncalar gibi tırmandı. Deli gibi çalışmaya başladılar. Soğan örtüsü kalkınca
Çekoslovakya'dan gelen silah ve mühimmat meydana çıktı. Gemi tam zamanında yetişmişti.
Nachson harekatı ertesi akşam başlayacaktı.
Subay İshak Shadmi payına düşen silahları saldırıya bir kaç saat kala alabildi. Ancak bir sorun vardı.
Silahlar yağ içerisinde idi ve ellerinde bunları temizleyecek hiç bir şey yoktu.
İsak Shadmi genç erkeklerden bir fedakârlık istedi. Bu genç erkekler dava uğruna
donlarını feda ettiler. Kızlar bu donlarla silahların yağını temizlerlerken kendileri de tellerle namluları temizleyeceklerdi.
Fişekleri taşımak için de çoraplar kullanıldı.
Başka bir piyade bölüğüne komuta eden Hayim Laskov'a MG 34 makinelileri verildi. Ancak bu silahı kimse tanımıyordu.
Hayim alel acele eski bir İngiliz askeri buldu. Eski asker silahı tanıyordu ve kullanmayı gösterdi. Ancak silahlar
arızalıydı ve kesik kesik ateş ediyordu. Makinelilerin otomatiği işlemiyordu.
Bölük saldırı emrini beklerken Tel-Aviv'den gelen bir silah uzmanı makinelileri teker teker tamir etti.
Beşer yüz kişilik üç tabur Yahudi güçleri 5 Nisan 1948 akşamı saat 9 da saldırıyı başlattı. Yola çıkış noktasındaki
Arap köylerini birinci tabur çabucak işgal etti. İkici Tabur yoldaki tepelerde bulunan Arap köylerine saldırdılar.
Bazı köylerde çok canlı direnişle karşılaşıldı. Bu köyler alınamasa da yola müdahale etmemeleri için
aradaki tepeler işgal edildi.
Bu arada kamyonların yüklenmesi için Haganah, Tel-Aviv'deki bütün dok işçilerini kamyonların başına yığmıştı.
Bunlar Selanik asıllı, kısa boylu güçlü kuvvetli insanlardı. Bu insanlara yemek hazırlayan lokantacı
Yechezkel Weinstein daha sonraları "otomatik bir zincir gibiydiler. Her kamyon 5 dakikada dolduruluyordu. İki genç gitarcı
çaldıkları müzikle ruhlara su serpiyordu" diye anlatacakdı.
Konvoy inanılmazdı. Her renkten her markadan kamyon vardı. Üç tonluk Bedford'lar, Dodge'lar,
10 tonluk kocaman Mack'lar küçük büyük her renkten ve her cinsten taşıma aracı konvoyda vardı.
Çoğu bir sabun markasının, bebek mamasının, Hayfa'lı bir kasabın sattığı kaşer etin,
Tel-Aviv'deki bir ayakkabı fabrikasının övgüsünü yapan afişlerle kaplıydılar.
Hepsi de arıza ihtimaline karşı çekilebilmek için çelik tellerle donatılmışlardı.
Konvoy portakal ağaçlarının baygın kokuları arasında yola çıktı ve ağır ağır ilerledi. 10 kilometre dümdüz asfalt
sorunsuz aşıldı. Nihayet en tehlikeli yere gelindi. Bab el Ued'e doğru konvoy tırmanmaya başlayınca sesler kesildi.
Sinirler keman teli gibi gerilmişti. Fakat korkulan olmadı. Palmach birliklerinin ağından kaçabilen bir kaç nişancı
ateş açtıysa da önemli bir engelleme çıkmadı. Lastikleri patlayan bazı araçlar kör topal yola devam etti.
Bazı kamyonların radyatörleri son nefesini vermişti ve kaynar sular fışkırtıyorlardı.
Bir konvoyun gelmekte olduğu haberi Kudüs'e yayılmıştı. Sabahın erken saatlerinden beri halk
Yafa kapısında toplanmaya başlamıştı. İnsanlar balkonlara pencerelere dolmuşlar saygı ve şükranla bekliyorlardı.
Havada elle tutulur bir umut vardı. İnsanlar açlıklarını unutmuşlar önlerindeki vadiye bakıyorlardı....
(Kudüslüler o hafta adam başına 10 gr margarin iki yüz elli gr patates biraz da kurutulmuş et yiyebilmişlerdi.)
Önce kamyonların homurtuları işitildi. Sonra bir tırtıl gibi ilerleyen konvoy yavaş yavaş
seçilmeye başladı. En önde mavi bir Ford kamyon geliyordu. Güneşte kaportası parlamaktaydı.
Allah'ım bu nasıl bir güzellikti. İnsanlar donmuş, kıpırdamadan kamyonların yaklaşmasını bekliyordu...
En sonunda konvoy alkışlar, haykırışlar ağlama sesleri arasında teker teker Yafa kapısından girmeye başladı.
Yaşlı bir kadın Sefarad imareti önünde kim bilir kaç konvoya katılmış Yehuda Lash'ı yakaladı ve ona sıkı sıkı sarıldı.
Patateslerin üzerinde Isak Shadmi Ben Gurion'un "güçlü olduğumuz gün ulus olacağız" lafını hatırladı.
"Tamam" dedi, "işte o gün, bu gündür..." Bar Shmer'in kaçırdığı şoförler bile allak bullak olmuşlardı.
Dua sesleri semaya yükseliyordu. Herkes ağlıyordu.
Bu nisan sabahı belleklerde bir anı çakılıp kalacaktı. Şehre ilk giren mavi Ford kamyonun çamurluğunda
şunlar yazılıydı.
SENİ UNUTURSAM EY KUDÜS.....
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ne sizi, ne de Kudüs'ü unutmadık.
Unutmayacağız.
Ve unutturmayacağız....
Hiç biriniz boşa ölmediniz.
Bu ulus size minnettardır....
Diasporadaki gençler, siz istediğiniz zaman gelin....
O zamana kadar nöbet bizde....
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu hafta da bu kadar sevgili dostlarım...
Hoş çakalın,
Sevgiyle kalın,
Aaron Baruch (Ankaralı)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tarihi bilgiler Kudüs Ey Kudüs kitabından alınmıştır....
-Haftaya Kudüs Kuşatması 2-